مجموعة میر چخماق که یکی از شاخص‌ترین مجموعه‌های تاریخی شهر یزد محسوب می‌شود تقریباً در وسط بافت قدیمی شهر واقع شده و یکی از نقاط سوق‌الجیشی و مهم یزد محسوب می‌شود. این مجموعه باارزش که نقطه خیابان‌های اصلی شهر است شامل مسجد، تکیه، بقعة ستی فاطمه، بازارچة حاجی قنبر، آب‌انبار ستی فاطمه و آب انبار تکیه امیر چخماق می‌باشد. این مجموعه از آثار قرن نهم هجری است که امیر جلال‌الدین چخماق از سرداران و امرای شاهرخ تیموری هنگامی که به حکومیت یزد رسید با همکاری همسر خود ستی فاطمه خاتون برای آبادانی، شهر آن را بنیان نهاد.

بانیان در شمال مسجد، میدانی ایجاد کردند که هم اکنون پابرجاست و مرکز شهر یزد است. این میدان در عصر صفوی به نام میدان میرچخماق شهرت داشته است. در زمان شاه عباس صفوی برخی از این آثار احیاء شد، از جمله چهار سوقی بر روی کاروانسرا ساخته شده است. اوایل قرن سیزدهم هجری میدان جلوی مسجد و سردر بازار تبدیل به حسینیه شد. البته آنچه مسلم است اینکه در آن زمان، این مکان نقش حسینیه را نداشته، چون ساخت چنین فضاهایی از زمان صفویه به بعد در ایران رواج پیدا کرده است.

در مجموعه میرچخماق دو آب انبار به نام‌های ستی فاطمه و تکیه امیر چخماق (آب انبار حاجی قنبر) وجود دارد که آب انبار ستی فاطمه در کوچه شیخ اسداله در ضلع جنوبی میدان امیر چخماق قرار گرفته و مربوط به دوره صفویه است. در حالی که آب انبار تکیه امیر چخماق در حد فاصله تکیه و بازارچه حاجی قنبر واقع شده و احتمالاً قدمت آن نیز به دوره صفویه می‌رسد. این آب انبار در حال حاضر به عنوان موزه آب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 مسجد میر چخماق

مسجد امیر چخماق که در تاریخ یزد به نام مسجد جامع نو نیز خوانده شده است در دورة صفویه به همت امیر جلال الدین چخماق شامی حاکم یزد، از امراء و سرداران و مقرب درگاه شاهرخ و زن او ستی (بی‌بی) فاطمه خاتون احداث شده است. این مسجد که در سال 841 هـ.ق به پایان رسید، از حیث زیبایی، وسعت، اهمیت و اعتبار بعد از مسجد جامع شهر قرار دارد. در توصیف این مسجد باید گفت که در کریاس (ساختمان جلوی درب وروردی) مسجد به میدان میر چخماق باز می‌شود، سنگی نصب گردیده که بر آن متن وقفنامه‏ای به خط نسخ نُقر شده است. در طرف راهروی شمالی که از درب کریاس به صحن وارد می‌شود، شبکه‌هایی ظریف از کاشی‌های معرق در پنجره‌ها نصب شده‌اند. قسمتی از سردر ایوان، کاشیکاری معرق شده است  و جرزهای آن آجری رنگ می‌باشد. دور خارجی گنبد و بر کمربند آن عبارت «السلطان ظل الله...» به کوفی بنایی تکرار شده است.

 محراب اصلی از کاشی معرق است با ساختمانی مقرنس‌کاری که در وسط آن سنگ مرمر بسیار خوشتراشی به اندازه 1/15 * 3/38 متر نصب شده است. سردر شرقی مسجد دارای کتیبه‌ای از کاشی معرق به خط ثلث محمد الحکیم است. گنبد مسجد خمیده و ترکدار و با کاشی سبز رنگ پوشش شده است و پیرامون آن نیز کتیبه‌ای به خط کوفی قرار دارد.