اولاً بر ذمت همت تو لازم است که بدرستی تحقیق کنی که وسعت ملک فرنگستان چقدراست؟ کسی بنام پادشاه فرنگ هست یا نه؟ و در صورت بودن، پایتختش کجاست؟ ثانیاً فرنگستان عبارتست از چند ایل شهرنشین؟ خوانین و سرکردگان ایشان کیانند؟ ثالثاً در باب فرانسه غوررسی خوبی بکن و ببین فرانسه هم یکی از ایلات فرنگ است یا گروهی و ملکی دیگر دارد؟ ...
نویسندگان مقاله: ۱ـ دکتر محمد رحیم رهنما ۲ـ مهدیه برادران قاسمی
استاد نقی لطفی در خطهی مازندران متولد گردید. تاریخ دقیق تولدش 25 مرداد 1326 مطابق با 29 رمضان 1366 است. اما شناسنامه ایشان متعلق به 2 فروردین 1327 میباشد. نام خانوادگی لطفی را از جدشان لطفاله به ارث بردهاند. شناسنامهاش صادره از ساری است اما خودش بزرگ شدهی گرگان میباشد. دورهی پیش دبستانی و آمادگی را در زمانی که کودکستان نبود، در ملاّخانهای قدیمی گذراند.
این مقاله توسط "دکتر نقی لطفی" عضو بازنشسته هیات علمی گروه تاریخ دانشکده ادبیات مشهد نوشته شده است. ایشان از زاویه جدیدی به تاریخ ایران در اواخر دوران صفویه پرداخته است که اطلاعات مفید و ارزنده ای در اختیار اهل تاریخ میگذارد.
این مقاله در دیماه ۱۳۸۹ با عنوان "فراز و فرودهای ایران و روسیه در عصر صفویه" در روزنامه خراسان، در چند قسمت به چاپ رسیده است
واحد پول ایران از کجا آمده است؟
واحد پول ايران بر مبنای «دينار» بنا شده است. دينار، واحد قديمی پول روم و بعد امپراتوری روم شرقی بود و «ديناريوس» خوانده میشد. يک ديناريوس روم شرقی برابر با يک سکه نقره بود که وزنش در مواقع مختلف فرق میکرد. اين واحد پول بعد از فتح اراضی روم شرقی به دست مسلمانان، از طرف آنها به عنوان نام واحد پول انتخاب شد و تبديل به ديناری شد که امروزه در کشورهای عربی از آن استفاده میشود.
آرتمیس
نخستین زن دریانورد که فرمانده نیروی دریایی خشایارشا شد
آرتمیس Artemis نخستین زن دریانورد ایرانی است كه درحدود 2480 سال پیش، فرمان دریاسالاری خویش را از سوی خشایارشاه هخامنشی دریافت كرد و اولین بانویی می باشد كه در تاریخ دریانوردی جهان در جایگاه فرماندهی دریایی قرار گرفته است.
در لابه لای تاریخ، اساطیر و باستان شناسی ایران همواره خانواده به عنوان مهمترین واحد اجتماعی و نگهدارنده رابطه خویشی و پایگاه عاطفی نقش مهمی ایفا می کند. «مان» در مفهوم خانواده، از صورت اوستایی «نمانیه»، در واژه «خانمان» به معنی خانه و خانواده باقی مانده است.
سورنا یکی از سرداران بزرگ و نامدار تاریخ است که سپاه ایران را در نخستین جنگ با رومیان از سوی اشک سیزدهم (ارد (orod * پادشاه دلاور اشکانی فرماندهی کرد و رومیان را که تا آن زمان قسمتی از ارمنستان و آذربادگان را تصرف نموده بودند، با شکستی سخت و تاریخی روبه رو ساخت. ژولیوس سزار Julius Caesar و پومپه Pompee وکراسوس Crassus سه تن از سرداران بزرگ روم بودند که کشورهای پهناوری را که به تصرف این دولت درآمده بود، اداره میکردند.
محله چهارباغ: این محله از غرب به خيابان آزادي و ضلع شرقي مجموعه تجاري بازار مرکزي آستان قدس و کوچه تلفنخانه و از شمال به بالاخيابان، کوچه چهارباغ و کاروانسراي ملک محدود ميشود. قسمت شرقي آن تا کوچه ملک و بازار سنگتراشها (این بازار در سال 1374هـ.ش تخريب شده است)، امتداد دارد. همچنين قسمت جنوبي محله تا بازار بزرگ و مسجد ازبکها (72 تن) کوچه ارگ، و کوچه شوکتالدوله و کوچه پنجه (خيابان خسروي نو) امتداد دارد. اين محله تا اوايل سالهاي 1320 از محلات درجه يک مشهد بوده و سپس منازل اشرافي به قسمت ارگ مشهد، کوچه عدليه، چهارطبقه، خيابان جنّت و جم انتقال يافته است. علت شهرت محله به اين نام، به واسطه چهار رديف درختکاري بالاخيابان به سبک چهارباغ اصفهان نبوده بلکه در اين محدوده اشرافينشين شهر، منازل بسيار بزرگ با اندروني و اطاقهاي بزرگ که تِنِبي tenebi گفته ميشد و براي عروسي و مجالس عمومي، احکام و روضهخواني در ايام سوگواري به کار ميرفت، قرار داشته است.
نقاشی و مینیاتور از آغاز دوران اسلامی تا عصر مغول
مینیاتورهای امروزی ایران با وجود پرسپکتیو و پردازش چهرههای نزدیک به واقعیت، از مینیاتورهای قدیمی فاصله گرفته است و بسیاری مینیاتور امروز ایران را همان نقاشیهای کلاسیک اروپا و شیوههای اروپایی به ویژه سبک امپرسیونیسم میدانند. از مینیاتورهای قدیمی ایران، از روشی که مانی و پیروانش داشتند هیچ گونه اثری در دست نیست و به قاطعیت نمیتوان حکمی بر آن نمود. اما مکاتب مینیاتورهای ایرانی که در قرون اولیه اسلام آغاز شده آثاری کمابیش هست و هنر نقاشی ایران با ابتکاراتی درخطوط عربی تداوم یافته و بهترین نسخههای قرآن کریم را هنرمندان مبتکر ایرانی نوشتهاند و تزئین و تذهیب کردهاند و طلاکاری حواشی و سرلوحة قرآن و طرحهای اسلیمی و ختایی و گردشهای ترکیببندی آنها را به شیوة مخصوصی که امروزه آن را استیلزه مینامیم ابداع کردند. در ادامه این ابداع و ابتکار، نقاشی براساس متن کتب و نوشتهها نیز رواج یافت که مینیاتورهای مکتب بغداد سرآغاز آن است.